Nöbetçi Eczaneler
Toplantının açılışını yapan TÜRKPA’nın mevcut başkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi Başkanı Sahiba Gafarova, etkinlik çerçevesinde gerçekleştirilecek görüşmelerin işbirliğimizi ve ortak faaliyetlerimizi daha da genişletmeyi teşvik edeceğine inandığını ifade etti.
Önümüzdeki dönemde Milli Meclis’in TÜRKPA başkanlığı sırasında teşkilat çerçevesinde parlamentolar arası ilişkilerimizin güçlendirilmesi için gerekli tüm adımları atacağını söyledi.
Türk devletleriyle ilişkilerin geliştirilmesinin Azerbaycan’ın dış politika önceliklerinden biri olmaya devam edeceği vurgulandı.
Ülkelerimiz arasındaki çok taraflı ilişkilerin derinleştirilmesinde Türk iş birliği teşkilatlarının her birine görev düştüğünü söyleyen S. Gafarova, bildirdi ki, bu teşkilatların en büyük özelliği ortak kültür, tarih, dil ve ahlaki değerleri olan halkları ve ülkeleri buluşturmasıdır.
Azerbaycan Meclis Başkanı, bugün uluslararası ölçekte parlamentoların ve parlamento diplomasisinin rolünün arttığını söyledi. Parlamentolarımızı aynı çatı altında birleştiren Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi de bu anlamda ayrı bir önem taşıyor. TÜRKPA aynı zamanda parlamentolarımız arasındaki iş birliğinin yeni yönlerde daha da genişletilmesine olanak sağlıyor.
Sahiba Gafarova ayrıca teşkilatın kurumsal gelişimine yönelik çabaların sürdürülmesi gerektiğine dikkat çekti.
Temiz çevre ve yeşil kalkınmanın Azerbaycan gündeminde önemli bir yer tuttuğunu belirten Milli Meclis Başkanı, bunun ülkemizin 2030 yılına kadar yeni kalkınma stratejisinin beş öncelikli alanından biri olarak tanımlandığını söyledi.
Azerbaycan’ın COP29’a ev sahipliği yapmasına değinen S. Gafarova, bunun ülkemizin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarının uluslararası toplum tarafından tanınması ve desteklenmesi anlamına geldiğini vurguladı.
TÜRKPA’nın mevcut Başkanı Sahiba Gafarova, organizasyonun 13’üncü genel kurul toplantısının çalışmalarına başarılar diledi.
Daha sonra toplantıda TÜRKPA üyesi ülke parlamentolarının liderleri – Kazakistan Cumhuriyeti Parlamento Meclisi Başkanı Yerlan Koşanov, Kırgız Cumhuriyeti Jogorku Keneş Başkanı Nurlanbek Şakiyev, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş’un yanı sıra Özbekistan Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Senatosu Başkanı Tanzila Narbayeva, teşkilatda gözlemci olarak temsil edilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclis Başkanı Zorlu Töre ve Macaristan Ulusal Meclisi Başkan Vekili Marta Matrai açılış konuşmalarını yaptı.
Ayrıca Türk işbirliği teşkilatlarının, TÜRKPA’da gözlemci statüsünde bulunan teşkilatların, TÜRKPA’nın iş birliği yaptığı uluslararası teşkilatların ve diğer kurumların başkanları ve temsilcilerinin konuşmaları da dinlendi.
Böylelikle Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Kurbanbek Ömüraliyev, Türk Akademisi Başkanı Şahin Mustafayev, Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı Aktoti Raimkulova, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi Genel Sekreteri Asef Haciyev, Asya’da Karşılıklı Faaliyet ve İtimat Tedbirleri Konseyinin İcra Direktörü Kairat Sarıbay, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Sait Yusuf, İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Birliği Genel Sekreteri Ali Asgar Mohammadi Sicani, Gıda Güvenliği İslam Teşkilatı Genel Müdürü (IOFS) Berik Arın, Türk Dünyası Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı İlyas Demirci, Manas Üniversitesi Genel Sekreteri Oktay Özgül düşüncelerini paylaştılar.
Konuşmalarda “yeşil enerjiye” geçişin tüm dünyada enerji politikasının ana yönlerinden biri olduğu belirtildi. “Yeşil enerji” kaynaklarından enerji üretimi, küresel iklim değişikliğine bağlı sorunların çözümünde ve küresel ısınmanın önlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Ayrıca yenilenebilir enerji alanındaki potansiyel fırsatlar ve ekolojik açıdan temiz enerji kaynaklarının verimli kullanımının önemi tartışıldı. “Yeşil enerji”nin gelişimine ilginin artması ve “yeşil enerji” kullanımının avantajları bahs edildi. Bunun geleneksel enerji kaynaklarından bağımlılığın azaltılmasına ve çevresel açıdan olumlu sonuçlara ulaşılmasına hizmet edeceği kaydedildi.
Toplantı katılımcıları “yeşil enerji”nin özü, “yeşil enerji” üretiminde yeni teknolojilerin uygulanması ve “yeşil ekonomi” konsepti konularında görüşlerini dile getirdi.
Tartışmalarda bu yıl Azerbaycan’da düzenlenecek olan COP29’un iklim sorunlarının önlenmesi açısından önemine özellikle değinildi.
Ardından TÜRKPA’nın 13. genel kurul toplantısının gündemi onaylandı ve gündemde yer alan konular görüşüldü.
Toplantıda organizasyonel konular görüşüldü, TÜRKPA komisyonlarının başkan ve başkan yardımcılığı, genel sekreter yardımcılığı pozisyonlarına aday gösterilmeleri müzakere edildi.
Etkinlikte, TÜRKPA’nın Hukuk İşleri ve Uluslararası İlişkiler Komisyonu, Eğitim, Kültür, Sosyal ve İnsani İşler Komisyonu, Ekonomik İşbirliği Komisyonu, Çevre, Doğal Kaynaklar ve Sağlığı Koruma Komisyonu’nun raporları ve tavsiye kararları kabul edildi.
Daha sonra toplantıda TÜRKPA tarafından hazırlanan bir dizi model kanun projeleri, aynı zamanda, “Kişisel verilerin korunması hakkında”, “İşgücü piyasasının talebi dikkate alınarak personelin eğitimi hakkında”, “Tütün ürünleri kullanımının kısıtlanması hakkında”, “Ticari temsilcilikler hakkında”, “Piyasaya sürülen ürünlerin güvenliği ve kalitesinin temelleri hakkında” belgeler sunuldu.
Kanun projeleri parlamenterler tarafından tartışıldıktan sonra kabul edildi.
Toplantıda TÜRKPA Kadın Parlamenterler Grubu ve Genç Parlamenterler Grubu’nun rapor ve tavsiye kararları dinlendi ve dikkate alındı.
Daha sonra toplantı katılımcılarına TÜRKPA’nın seçim ve referandum gözlem misyonlarının sonuçları hakkında bilgi verildi. Parlamenterler Özbekistan’da 30 Nisan 2023’te Anayasa referandumu, Türkiye’de 14 Mayıs 2023’te cumhurbaşkanlığı ve parlamento genel seçimleri, aynı yılın 28 Mayıs’ta ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimleri, Özbekistan’da 9 Temmuz’da olağanüstü cumhurbaşkanlığı seçimleri, bu yıl 7 Şubat’ta Azerbaycan’da olağanüstü cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin seçim ve referandum gözlem misyonlarının nihai raporlarını kabul ettiler.
Ayrıca genel kurul toplantısında 2025 mali yılı için TÜRKPA Sekretaryası’nın bütçesi de sunularak kabul edildi.
Etkinlikte, Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi 14. genel kurul toplantısının 2025 yılında Kazakistan’da yapılması kararlaştırıldı.
TÜRKPA’nın 13. genel kurul toplantısı sonunda Bakü Deklarasyonu kabul edildi.